ویار بارداری
ویار بارداری از شایع ترین تجربیات مادران در دوران بارداری به ویژه در ماههای اولیه است. ویار حاملگی اغلب با حس تهوع، استفراغ و تغییرات ناگهانی در تمایل به غذاهای خاص همراه است. این مشکل که در اکثر مادران باردار به وجود می آید میتواند نه تنها بر کیفیت زندگی او تاثیر گذار باشد، بلکه میتواند باعث شود بدن مادر نتواند مواد مغذی لازم را دریافت کرده و در نتیجه میتواند سلامت مادر و جنین را تحت تاثیر قرار دهد.
ویار بارداری صبحگاهی شدت بیشتری دارد و ممکن است این شدت در طول روز کمتر شده و یا ادامه پیدا کند. برخی افراد ممکن است این مشکل را بیشتر و شدیدتر تجربه کنند و برای برخی دیگر شدت کمتری داشته باشد. در این مقاله مهر مادر به بررسی این مشکل، علت به وجود آمدن و راههای درمان آن میپردازیم.
ویار بارداری چیست؟
همانطور که گفتیم ویار بارداری یا تهوع و استفراغ بارداری یکی از رایج ترین مشکلاتی است که بسیاری از مادران در اوایل دوران بارداری تجربه میکنند. این حالت ممکن است به شکل احساس تهوع یا تمایل شدید به مصرف برخی غذاها یا برعکس، بیزاری شدید از برخی دیگر ظاهر شود.
این حالت میتواند یکی از علائم بارداری باشد. حتما شما هم در فیلمها و سریالهای تلویزیونی باردار بودن یک زن را با حالت تهوع های او دیده اید.
ویار بارداری اغلب در سه ماهه اول بارداری شایع و میتواند تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی و تغذیه مادر بگذارد که بهتر است راههای کنترل و درمان آن را بدانید تا بتوانید کیفیت زندگی خود در این زمان از بارداری را افزایش دهید.
علائم ویار حاملگی
علائم ویار بارداری از فردی به فرد دیگر متفاوت است و میتواند در شدت و نوع با هم تفاوت داشته باشد. برخی از علائم این مشکل را در ادامه بررسی میکنیم:
- تهوع و استفراغ صبحگاهی
بیشتر مادران تهوع و استفراغ خود را در ساعات اولیه صبح تجربه میکنند، هرچند این وضعیت ممکن است در طول روز هم ادامه یابد. ممکن است در فردی فقط تهوع وجود داشته باشد و منجر به استفراغ نشود ولی در برخی دیگر استفراغ نیز اتفاق بیفتد و حالت های شدید تری داشته باشد. - حساسیت به بوها
در طول بارداری بینی شما نسبت به بوها بسیار قوی تر عمل میکند و ممکن است بوی برخی مواد غذایی، عطرها یا حتی مواد شوینده ممکن است برایتان بسیار آزاردهنده شود یا حالت تهوع شما را تشدید کند. بوهایی که در دوران قبل بارداری هیچ مشکلی با آنها نداشته اید و یا حتی ممکن است مورد علاقه تان بوده باشند. - تمایل به مصرف برخی غذاها
ویار بارداری برخی زنان باردار ممکن است به صورت تمایل شدیدی به مصرف غذاهای خاص نمود پیدا کند. مثلا افرادی ممکن است به شدت تمایل به مصرف غذاهای شور یا ترش پیدا کنند یا به شدت هوس خوردن غذایی خاص کنند.
اگر میخواهید همه چیز را در مورد بارداری و اتفاقاتی که در بدنتان می افتد، نحوه مدیریت آن، تغذیه بارداری، علائم خطر بارداری، نحوه آمادگی برای زایمان فیزیولوژیک، زایمان طبیعی یا سزارین زایمان را یاد بگیرید لازم است در کلاس بارداری و آمادگی زایمان مرکز مهر مادر شرکت کنید.
انواع ویار بارداری
ویار بارداری به شکلهای مختلفی ظاهر میشود و هر فرد ممکن است تجربه متفاوتی از آن داشته باشد. برخی از انواع ویار بارداری عبارتند از:
ویار خفیف تا متوسط
اکثر زنان باردار فقط تهوع خفیف تا متوسطی را تجربه میکنند که معمولا به صورت صبحگاهی است و یا در واکنش به برخی مواد غذایی یا بوها. در این موارد که ویار خفیف یا متوسط است، با مراقبت های خانگی و تغییرات تغذیه ای قابل کنترل است.
ویار شدید بارداری
ویار حاملگی در برخی از زنان باردار ممکن است شکل شدیدتری باشد که علاوه بر حالت تهوع صبحگاهی و در طول روز، استفراغ مداوم نیز به وجود بیاید. در این حالت ممکن است فرد دچار کاهش وزن و کمبود وزن شود که در این حالت لازم است درمان های دارویی توسط پزشک یا مامای متخصص تجویز شود.
آیا ویار بارداری به جنین آسیب می‌زند؟
یکی از نگرانی های مادران باردار و اطرافیان این است که ویار به سلامت جنین آسیب وارد میکند یا خیر. اغلب ویار بارداری به تنهایی برای سلامت جنین مشکلی ایجاد نمی‌کند. با این حال، در موارد شدید (هایپرامزیس گراویداروم) که مادر دچار کاهش وزن و کم آبی شدید میشود، ممکن است نیاز به پیگیری و درمان توسط پزشک باشد تا از اثرات منفی بر سلامت مادر و جنین جلوگیری شود. بنابراین در صورتی که ویار شدید دارید بهتر است به پزشک یا ماما مراجعه کرده و حالات خود را برای او توضیح دهید.
مدت زمان ویار بارداری
بیشتر زنان ویار بارداری را از هفته ۶ تا ۸ بارداری تجربه میکنند و این وضعیت در حدود هفته‌های ۱۲ تا ۱۴ بهبود می‌یابد. یعنی معمولا بیشتر تهوع ها و استفراغ های بارداری تا اواخر ماه سوم بارداری کاهش پیدا کرده و بهبود میابند. با این حال، برخی از مادران ممکن است در طول کل بارداری این علائم را گهگاهی تجربه کنند.
علت ویار بارداری
ویار بارداری از مسائلی است که بسیاری از مادران در دوران بارداری تجربه میکنند و عوامل متعددی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند. با اینکه دلایل دقیق ویار هنوز به طور کامل مشخص نشده‌اند، اما پزشکان و پژوهشگران به چندین عامل اصلی اشاره کرده‌اند که احتمالاً باعث ایجاد یا تشدید ویار بارداری میشوند. در این بخش، به بررسی علل مختلف این وضعیت میپردازیم.
۱. تغییرات هورمونی
در دوران بارداری، بدن مادر دچار تغییرات هورمونی شدیدی میشود که یکی از مهم ترین آنها افزایش سطح هورمونهای بارداری است. هورمون هایی مانند گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG)، استروژن و پروژسترون به مقدار قابل توجهی در بدن ترشح میشوند که میتوانند باعث تحریک احساس تهوع و استفراغ شوند.
هورمون HCG: این هورمون به سرعت بعد از لقاح شروع به ترشح میکند و تا سه ماهه اول به بیشترین میزان خود در بدن مادر میرسد. به نظر میرسد که افزایش سطح این هورمون میتواند باعث تحریک دستگاه گوارش و بروز حالت تهوع شود.
هورمون استروژن: یکی دیگر از هورمونهایی که در دوران بارداری در بدن مادر افزایش میابد هورمون استروژن است. این هورمون میتواند باعث تحریک حساسیت بویایی و تهوع در برخی از زنان باردار شود.
هورمون پروژسترون: افزایش هورمون پروژسترون در بدن مادر میتواند عضلات صاف را شل کند. از جمله عضلات دستگاه گوارش. این شل شدگی میتواند منجر به کاهش سرعت حرکت غذا در دستگاه گوارش و در نتیجه ایجاد حالت تهوع شود.
۲. افزایش حساسیت به بوها و طعم‌ها
یکی از ویژگیهای جالب دوران بارداری افزایش حساسیت به بوها و طعم ها است. برخی پژوهشها نشان داده‌اند که در دوران بارداری، زنان حساسیت بیشتری به بوها پیدا میکنند، که این مسئله میتواند حالت تهوع را تشدید کند. حتی بوهایی که قبلاً خوشایند بودند، ممکن است در دوران بارداری باعث ناراحتی و تهوع شوند. این تغییرات میتواند به دلیل افزایش هورمون استروژن و تأثیر آن بر سیستم بویایی باشد.
۳. تغییرات متابولیکی و گوارشی
بدن برای سازگاری با شرایط بارداری باید در متابولیسم و دستگاه گوارش تغییراتی ایجاد کند. در این دوران، جذب مواد غذایی و مواد مغذی به نحو دیگری انجام میشود تا نیازهای مادر و جنین تأمین شود. این تغییرات میتواند موجب تحریک معده و دستگاه گوارش شده و باعث بروز تهوع و استفراغ شود.
- به دلیل تغییرات هورمونی و متابولیسمی، در دوران بارداری تخلیه معده ممکن است کندتر از حالت عادی شود. این موضوع میتواند باعث تجمع غذا در معده و ایجاد حالت تهوع بارداری شود.
- تغییرات هورمونی میتواند منجر به کاهش اسید معده و در نتیجه تحریک دستگاه گوارش شود.
۴. عوامل روانی و استرس
بارداری برای بسیاری از زنان دوره ای پر از تغییرات فیزیکی و روانی است و این تغییرات میتوانند استرس و نگرانی هایی را به همراه داشته باشند. برخی از پژوهش ها نشان می‌دهند که استرس و اضطراب میتوانند علائم ویار حاملگی و تهوع بارداری را تشدید کنند. اضطراب زیاد ممکن است باعث تحریک سیستم عصبی و ایجاد حالت تهوع و ناراحتی معده شود.
۵. عوامل ژنتیکی
عوامل ژنتیکی نیز میتوانند در بروز ویار بارداری نقش داشته باشند. برخی از پژوهشها نشان می‌دهند که احتمال بروز ویار شدید در زنانی که مادرانشان این وضعیت را تجربه کرده اند، بیشتر است. این احتمالاً به دلیل ویژگیهای ژنتیکی مرتبط با هورمون‌ها یا حساسیت های بویایی و گوارشی باشد که از طریق ژنتیک منتقل میشوند.
۶. کمبود برخی مواد مغذی
کمبود برخی از ویتامین ها و مواد مغذی در بدن میتواند بر بروز و شدت ویار بارداری تأثیر بگذارد. به طور خاص، کمبود ویتامین B6 به عنوان یکی از عوامل احتمالی بروز تهوع در دوران بارداری شناخته شده است. مراجعه به پزشک یا مامای متخصص و مصرف مکمل های حاوی ویتامین B6 ممکن است در برخی موارد به کاهش علائم ویار کمک کند.
۷. تغییرات در سیستم ایمنی
بارداری باعث تغییرات در سیستم ایمنی بدن مادر میشود. بدن در این دوران تغییراتی ایجاد میکند تا بتواند جنین را به عنوان یک بخش طبیعی از بدن بپذیرد. این تغییرات ایمنی ممکن است باعث تغییراتی در دستگاه گوارش و سیستم عصبی شود که به بروز تهوع و ویار کمک کند.
۸. اثرات جنین و جفت
جنین و جفت نیز در این پروسه نقش دارند. با رشد جنین و توسعه جفت، برخی از هورمون ها و مواد شیمیایی توسط جفت تولید میشوند که ممکن است باعث تحریک معده و دستگاه گوارش مادر شوند. برخی از این مواد میتوانند به سیستم عصبی پیام ارسال کنند و حالت تهوع را تشدید کنند.
این عوامل ممکن است به تنهایی یا به صورت ترکیبی باعث ایجاد و تشدید ویار بارداری شوند. هرچند که ویار بارداری در بسیاری از موارد کاملاً طبیعی است و خود به خود پس از گذشت چند هفته بهبود می‌یابد، درک علل آن میتواند به مادران کمک کند تا با آگاهی بیشتری این دوران را بگذرانند و از راهکارهای مناسب برای کاهش علائم بهره ببرند.