آزمایش بتا در بارداری

آزمایش بتا در بارداری یکی از آزمایش های مهم در بارداری است که توسط پزشک تجویز میشود. این آزمایش معمولا برای تشخیص یا بررسی بارداری انجام میشود و با اندازه گیری سطح هورمون بتا گنادوتروپین جفتی (HCG) مشخص میشود که فرد باردار است یا خیر. با انجام این آزمایش در مراحل مختلف بارداری اطلاعات مفیدی میتوان به دست آورد. از این رو در این مقاله مرکز مهر مادر میخواهیم به معرفی و توضیحاتی درباره این آزمایش بپردازیم تا رهنمودهایی برای خانمهایی که باردار هستند یا قصد باردار شدن را دارند، ارائه دهیم. بنابراین امیدواریم این مقاله را تا پایان مطالعه کرده و در صورت وجود ابهام یا سوال، سوالات خود را عنوان نمایید.

آزمایش بتا چیست؟

هورمون گنادوتروپین کوریونیک  (HCG)از اولین هورمونهای قابل اندازه گیری در بدن خانم باردار است که با اندازه گیری آن میتوان بارداری را تشخیص داد. حدود ۶ تا ۹ روز پس از لقاح که حدودا ۲۳ روز پس از شروع تایم عادت ماهیانه خواهد بود، اگر بارداری صورت بگیرد، لانه گزینی در رحم اتفاق میفتد. ۲ تا ۳ روز پس از لانه گزینی میزان هورمون HCG در خون قابل اندازه گیری خواهد بود و حدود ۴ روز پس از آن این هورمون در ادرار نیز قابل اندازه گیری خواهد بود و پس از آن میتوان از بی بی چک برای تشخیص بارداری استفاده کرد.

هورمون HCG  دارای دو زیر واحد آلفا و بتا است که در آزمایش بتا زیر واحد بتای آن اندازه گیری میشود. آزمایش بتا یک آزمون خونی است و با اندازه‌ گیری سطح هورمون بتا در خون، قادر است به پزشکان اطلاعات مهمی در مورد بارداری فراهم کند.

این هورمون در بدن مادر توسط جفت تولید شده که برای حفظ بارداری، تغذیه و تکامل جنین نقشی حیاتی دارد.

آزمایش بتا علاوه بر تشخیص بارداری در سه ماهه اول بارداری در سه ماهه دوم نیز برای تشخیص سندروم داون استفاده میشود. بالا بودن بیش از حد انتظار هورمون HCG در خون مادر میتواند نشان دهنده زایمان چند قلویی باشد.

زمان مناسب برای انجام آزمایش بتا

همانطور که گفته شد برای تشخیص بارداری سطح HCG  در خون مادر باردار حدود ۶ تا ۹ روز پس از لقاح یا حدودا ۲۳ روز پس از شروع روز عادت ماهیانه قابل اندازه گیری است. در این زمان و پس از آن زمان مناسبی برای انجام آزمایش بتای بارداری است. هر ۴۸ ساعت نیز میزان HCG  حدودا دو برابر میشود که برای اطمینان از درستی آزمایش میتوانید چند روزی پس از این زمان اقدام به آزمایش خون کنید تا احتمال مثبت شدن آن برای شما که قصد بارداری دارید بیشتر شود.

نحوه انجام آزمایش بتا

انجام آزمایش بتا نیازمند یک نمونه خون از فرد است و نتیجه آن ممکن است همان روز یا چند روز بعد آماده شود. با توجه به نتایج این آزمون، پزشک می‌تواند با اطلاع از میزان هورمون بتا در خون مادر، اطلاعاتی در مورد سلامت و تکامل بارداری بدست آورد.

اطلاعاتی درباره تشخیص بارداری، پیگیری بارداری های ریسک بالا، ارزیابی رشد جنین و تشخیص خطرات مربوط به بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای این آزمایش نیاز نیست از قبل ناشتا باشید اما بهتر است قبل از آزمایش آب و مایعات زیادی مصرف نکنید.

تفسیر آزمایش بتا

در صورتی که در آزمایش بتا سطح هورمون HCG بالا باشد به معنای این است که شما باردار هستید. این افزایش هورمون بتا به این معنی است که عمل لقاح موفقیت آمیز بوده و لانه گزینی انجام شده است و پیوند جنین با دیوار رحم شکل گرفته است.

در نتیجه آزمایش شما ممکن است اعدادی برای هورمون بتا در نظر گرفته باشد که تفسیر آن را در ادامه می آوریم:

از آنجا که تفسیر نتایج آزمایش بتا به تجربه پزشک و مواردی مثل سن بیمار، تاریخچه بارداری، علائم و سابقه پزشکی بستگی دارد، لازم است که هر نتیجه به شکل مناسب و با توجه به شرایط خاص بیمار تفسیر شود.

برای جلوگیری از نتایج نادرست در آزمایش بتا، مهم است که نمونه‌ گیری به صورت صحیح انجام شود، زمان مناسب برای انجام آزمون رعایت شود و نتایج آزمایش توسط پزشک متخصص تفسیر شود. همچنین، در صورت بروز هرگونه سوال یا ابهامی در مورد نتایج آزمایش، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا توضیحات دقیق‌تر و درست‌تری در مورد وضعیت شما دریافت کنید.

مواردی که لازم است ازمایش بتا انجام شود

آزمایش بتا معمولاً در مواقع زیر مورد نیاز است:

1. تشخیص بارداری: آزمایش بتا به عنوان یکی از روش‌های تاییدی برای تشخیص بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. سطح هورمون بتا در خون افراد باردار افزایش می‌یابد و این آزمایش می‌تواند بارداری را تایید کند.
2. بررسی بارداری: در صورتی که یک زن باردار است، انجام آزمایش بتا می‌تواند کمک کند تا تغییرات سطح هورمون بتا و پیشرفت بارداری را نظارت کند.
3. ارزیابی خطر احتمالی سقط جنین یا بارداری خارج از رحمی: در برخی مواقع، انجام آزمایش بتا برای ارزیابی خطر سقط جنین یا بارداری خارج از رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد. تغییرات نامناسب در سطح هورمون بتا ممکن است نشان‌دهنده خطرهای جدی باشد.
4. تعیین سن جنین : بر اساس تغییرات سطح هورمون بتا در طول بارداری، می توان زمان بارداری و سن جنین را تقریباً تعیین کرد.

مهم است که انجام این آزمایش‌ها توسط پزشک معالج و با توجه به شرایط فردی هر بیمار صورت گیرد تا بهترین و درست ترین نتیجه را داشته باشد.

آزمایش بتا بهتر است یا سونوگرافی؟

آزمایش بتا و سونوگرافی دو روش متداول برای تشخیص بارداری هستند، اما هرکدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی هستند.

۱. آزمایش بتا:

•  آزمایش بتا بررسی سطح هورمون بتا در خون است.
•  این آزمایش می‌تواند در اوایل بدانید که آیا بارداری تشکیل شده است یا خیر.
•  آزمایش بتا نمی‌تواند تصویری از رحم و جنین ارائه دهد و فقط سطح هورمون بتا را اندازه می‌گیرد.
•  ممکن است در مواقعی مانند بارداری دوقلو یا قرار داشتن جنین در مکان غیر عادی، آزمایش بتا نتایج دقیقی ندهد.

2. سونوگرافی:

•  سونوگرافی از امواج فراصوت برای تشکیل تصویر از درون رحم و جنین استفاده می‌کند.
•  سونوگرافی می‌تواند تعداد جنین، اندازه و وضعیت رحم و تشکیل قلب جنین را نشان دهد.
•  این روش می‌تواند در مورد مواردی مانند بارداری چندقلو، تشخیص بیش‌آمدگی جنین و اندازه‌گیری دقیق عمر بارداری اطلاعات دقیق‌تری ارائه کند.
•  سونوگرافی ممکن است به مشکلات مرتبط با بارداری مانند تشخیص خارج شدن تخمک، جفت‌ شدن جنین، وجود میزان مایع غیرعادی در رحم، تشکیل قلب جنین و … نیز کمک کند.

بنابراین در تشخیص بارداری، استفاده از هر دو روش آزمایش بتا و سونوگرافی در کنار یکدیگر می‌تواند به دقت تشخیص کمک کنند و اطلاعات کامل‌تری را ارائه دهند.

نتایج نادرست در آزمایش بتا

یکی از سوالات کاربران سایت و پیج مرکز مهر مادر احتمال نتایج نادرست در آزمایش بتای بارداری است. باید بدانید که نتایج آزمایش بتا ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرند که ممکن است به نتایج نادرست بینجامد. برخی از عواملی که می‌توانند نتایج آزمایش بتا را تحت تأثیر قرار دهند عبارتند از:

1. مصرف داروهای خاص: استفاده از داروهای خاص ممکن است بر روی سطح هورمون بتا تاثیر داشته باشند و موجب تغییر نتیجه آزایش و نتایج اشتباه شوند. در صورتی که از داروی خاصی استفاده میکنید حتما از قبل با پزشک یا مامای همراه خود در میان بگذارید.
2. تاریخچه بارداری قبلی: در برخی موارد، به دلیل بارداری های قبلی و بافت‌هایی که ممکن است از بارداری های پیشین در رحم باقی مانده باشد، باعث افزایش سطح هورمون بتا شوند و نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند.
3. عوامل خارجی: عوامل مانند استرس، اضطراب یا بیماری‌های دیگر میتوانند بر سطح هورمون بتا تأثیر گذاشته و نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند و باعث نتایج اشتباه شوند.
4. اندازه‌گیری غلظت دقیق هورمون: برخی از تجهیزات و روش‌های آزمایشگاهی ممکن است دقت اندازه‌گیری هورمون را تحت تأثیر قرار دهند و منجر به تغییر نتایج آزمایش شوند.
5. مشکلات در نمونه‌برداری یا نگهداری نمونه: مشکلاتی مانند نامنظم ‌بودن نمونه‌برداری، نگهداری ندرست و یا انتقال نادرست می‌توانند دقت نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند.

برای اطمینان از دقت نتایج آزمایش بتا، مهم است که نمونه‌ برداری و انجام آزمایش به دقت انجام شود و هرگونه عامل مخرب ممکنه اثر منفی را کاهش داده و نتایج را تحت تأثیر قرار دهد، باید مورد توجه قرار گیرد.

برای شرکت در کلاس بارداری، تغذیه بارداری، ورزشهای بارداری و به طور کلی هر آنچه لازم است در دوران بارداری بدانید میتوانید از صفحه دوره های مرکز مهر مادر استفاده کرده و یا به صفحه رسمی اینستاگرام مهر مادر مراجعه کرده و یا با شماره های مرکز برای راهنمایی بیشتر تماس حاصل فرمایید.