سکسکه جنین در دوران بارداری
سکسکه جنین در دوران بارداری یک تجربه جذاب و گاهی نگران کننده برای مادران است. ممکن است شما هم کنجکاو شده باشید و میخواهید علت حرکات نبض مانند جنین و ریتمیک و منظم جنین در شکم خود را بدانید. این احساس نبض و سکسکه جنین که ممکن است در نواحی مختلف شکم احساس شود اغلب از همان سه ماهه اول آغاز میشود، اما ممکن است این حرکات ریتمیک و نبض مانند جنین توسط مادر احساس نشود.
مادر در سه ماهه دوم و سوم بارداری معمولا میتواند سکسکه جنین در رحم خود را احساس کند و این سوال برایش ایجاد شود که آیا این حرکات طبیعی است یا برای جنین مشکلی به وجود آمده و نیاز است به پزشک مراجعه کند؟
در این مقاله مهر مادر ما به بررسی دقیق تر دلایل و نشانه های این حرکات میپردازیم و تلاش میکنیم به سوالات مادران باردار در این زمینه پاسخ دهیم.
سکسکه جنین در بارداری چیست؟
سکسکه جنین یکی از حرکات جالب و گاهی گیج کننده ای است که مادران در دوران بارداری تجربه می‌کنند. این پدیده به صورت تکان ها و ضربه های کوچک ریتمیک و متناوب در رحم مادر احساس میشود و اغلب به عنوان نشانه ای از رشد طبیعی و تکامل جنین است و اتفاق کاملا طبیعی است و مادران نباید نگران چیزی باشند. برای درک بهتر باید ابتدا باید به مکانیسم این اتفاق توجه کنیم.
سکسکه جنین در بارداری حرکتی غیرارادی و ریتمیک است که معمولاً به دلیل انقباضات عضلات دیافراگم جنین رخ میدهد. این انقباضات میتوانند ناشی از رشد و تکامل دستگاه عصبی و یا تمرین جنین برای تنفس باشند. با اینکه سکسکه جنین از بیرون قابل مشاهده نیست، مادر معمولا میتواند آن را به شکل حرکاتی مکرر و آرام در نقاط مختلف شکم خود احساس کند.
چگونه مادران سکسکه جنین را احساس می‌کنند؟
همانطور که گفتیم اگر چه سکسکه جنین از بیرون شکم مادر قابل مشاهده نیست اما مادر در سه ماهه دوم و سوم میتواند به خوبی آن را احساس کند. اما سکسکه جنین چطور توسط مادر احساس میشود؟ اگر مادر مهر مادری به بدن خود توجه داشته باشد با این نشانه ها میتواند بفهمد که جنین در حال سکسکه کردن است:
- حس ضربات مکرر
این حرکت ها شبیه ضربات کوچک و منظم هستند که ممکن است در یک ناحیه خاص از شکم مادر (معمولاً پایین تر از ناف) احساس شوند. - تداوم و ریتم
برخلاف حرکات لگد یا چرخش های جنین که معمولا به صورت نامنظم و متغیر هستند، سکسکه تقریبا ریتمیک است و ممکن است چندین دقیقه طول بکشد. - شدت کم
سکسکه معمولاً با شدت کمتری نسبت به حرکات دیگر جنین احساس میشود. این حس بیشتر شبیه به ضربان آرام است و مادران آن را به شکل پرش عضله ای یا تیک عصبی احساس می‌کنند.
چه زمانی برای اولین بار جنین سکسکه میکند؟
همانطور که گفتیم سکسکه ممکن است در همان ماههای ابتدایی اتفاق بیفتد اما به دلیل کوچک بودن جنین، مادر این حرکات ریتمیک را متوجه نشود.
معمولا مادران از هفته ۱۸ الی ۲۰ بارداری خود متوجه اولین حرکات جنین خود میشوند اما ممکن است سکسکه او را احساس نکنند. مادران معمولا این سکسکه را برای اولین بار در آغاز سه ماهه سوم و حدود هفته های ۲۸ تا ۳۲ و با بزرگ شدن جنین و رحم متوجه میشوند. با این حال در برخی موارد آن را قبل از ماه ششم نیز متوجه میشوند که معمولا به صورت حس نبض زیر شکم ممکن است حس شود که در واقع همان سکسکه است که بعد از دقایقی قطع میشود. به دلیل اینکه حساسیت مادران متفاوت است، برخی مادران ممکن است زودتر و یا برخی دیرتر این تجربه را احساس کنند.
چه چیزی باعث سکسکه جنین در بارداری میشود؟
احساس سکسکه جنین میتواند نشانه ای از سلامت و رشد او باشد. با این‌حال، معمولا سکسکه جنین چند دقیقه طول میکشد. اگر سکسکه بیش از حد طول بکشد یا با علائم نگران کننده دیگری همراه باشد (مانند کاهش حرکات جنین)، لازم است با پزشک مشورت شود. اما چه چیزهایی باعث ایجاد سکسکه در جنین میشود؟
سکسکه جنین در رحم به دلایل مختلفی رخ میدهد که بیشتر آنها به تکامل و رشد طبیعی جنین مربوط میشود. هرچند دلایل دقیق آن کاملاً مشخص نیست، چند نظریه علمی در این زمینه وجود دارد:
۱. تکامل دیافراگم و سیستم تنفسی
یکی از دلایل اصلی سکسکه جنین، تمرین عضلات دیافراگم است. جنین در طول بارداری، با بلعیدن مایع آمنیوتیک و انقباض دیافراگم، عضلات تنفسی خود را برای تنفس پس از تولد آماده میکند. این انقباضات میتوانند به صورت سکسکه ظاهر شوند.
۲. رشد سیستم عصبی
سکسکه ممکن است نشانه ای از پیشرفت و رشد سیستم عصبی جنین باشد. سیستم عصبی در حال رشد، باعث ایجاد حرکات غیرارادی مانند انقباضات دیافراگم میشود. این حرکات به بلوغ سیستم عصبی کمک می‌کنند.
۳. تمرین بلعیدن و هضم
جنین مایع آمنیوتیک را می‌بلعد، که این کار به تمرین عضلات بلع و سیستم گوارش کمک میکند. بلعیدن بیش از حد یا تحریک معده میتواند باعث سکسکه شود.
۴. رگ‌های خونی و گردش خون
برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که سکسکه ممکن است به جریان خون در بند ناف یا تنظیم آن مربوط باشد. این فرآیند به انتقال اکسیژن و مواد مغذی به جنین کمک میکند.
۵. رفلکس‌های طبیعی بدن جنین
سکسکه بخشی از رفلکس های طبیعی جنین است که در رحم شروع میشود. این رفلکس ها به آمادگی بدن جنین برای زندگی خارج از رحم کمک می‌کنند.
آیا سکسکه جنین در بارداری نشانه خطر است؟
سکسکه جنین در بیشتر موارد بخشی از روند طبیعی رشد و تکامل اوست و به ندرت نشانه ای از مشکل جدی به شمار می آید. با این حال، برخی موارد خاص ممکن است نیاز به توجه بیشتر داشته باشند. در ادامه به آن اشاره میکنیم:
سکسکه به دفعات و طولانی مدت
اگر سکسکه در طول روز به دفعات و به صورت غیر طبیعی و نامعمول اتفاق می افتد و هر بار بیش از ۱۵ دقیقه طول بکشد، ممکن است نیاز به بررسی داشته باشد.
کاهش حرکات جنین
اگر سکسکه با کاهش حرکات طبیعی جنین همراه باشد، میتواند نشانه ای از مشکل در جریان خون رسانی یا اکسیژن رسانی از طریق بند ناف باشد. در چنین مواردی فوراً باید پزشک یا مامای همراه خود تماس بگیرید.
پایان دوره بارداری:
در هفته های پایانی بارداری، سکسکه های مکرر میتوانند در برخی موارد نشان دهنده مشکل در بند ناف (مانند پیچ خوردگی یا فشار) باشند که نیازمند سونوگرافی یا بررسی بیشتر است.
چگونه می‌توانیم سکسکه جنین را متوقف کنیم؟
همانطور که گفتیم سکسکه جنین معمولاً طبیعی و بی ضرر است، اما برخی مادران ممکن است بخواهند راههایی برای کاهش یا متوقف کردن سکسکه جنین در بارداری امتحان کنند. هرچند تضمینی برای توقف فوری وجود ندارد، اما تغییر در رفتارها و وضعیت مادر میتواند تأثیرگذار باشد. در ادامه چند پیشنهاد برای توقف سکسکه جنین داریم:
۱. تغییر موقعیت بدن
با تغییر وضعیت بدنی مادر، مانند نشستن یا ایستادن یا دراز کشیدن به پهلوی چپ میتوانید به تغییر فشار روی جنین کمک کرده یا جریان خون در رحم را بهبود داده و سکسکه جنین را کاهش دهید.
۲. نوشیدن مایعات
نوشیدن یک لیوان آب گرم یا شیر میتواند به آرام کردن جنین کمک کند. برخی مادران گزارش داده اند که نوشیدن آب سرد نیز برای کاهش سکسکه میتواند مفید بوده است. همچنین خوردن خوراکی های سبک مثلا یک میان وعده سبک یا میوه میتواند باعث تغییر فعالیت جنین و کاهش سکسکه او شود.
۳. تحریک آرام جنین
لمس شکم یا ماساژ آرام شکم ممکن است باعث تغییر حالت یا حرکت جنین شود. میتوانید هنگام ماساژ برای فرزندتان شعر یا لالایی هم بخوانید که میتواند باعث آرام شدن جنین با صدای مادر شود.
۴. تنفس عمیق و آرامش
یکی دیگر از راههای کاهش سکسکه جنین در بارداری استفاده از تکنیک‌های تنفس عمیق، ریلکسیشن و یوگا بارداری است که میتوانند به کاهش استرس مادر کمک کنند که ممکن است روی وضعیت جنین نیز تأثیرگذار باشد.
۵. مراجعه به پزشک در صورت نیاز
اگر سکسکه جنین بیش از حد طولانی شد (بیش از ۱۵-۲۰ دقیقه) یا با علائم دیگری مانند کاهش حرکات طبیعی همراه بود، با پزشک مشورت کنید. پزشک ممکن است با استفاده از سونوگرافی یا سایر آزمایش ها وضعیت جنین را بررسی کند.