عمل IVF برای درمان ناباروری

عمل IVF یا بارداری از طریق آی وی اف یکی از برترین دستاوردهای پزشکی در زمینه باروری است که به زوج ‌هایی که با مشکل ناباروری و چالش‌های باروری روبرو هستند این امکان را میدهد که لذت پدر و مادر شدن را بچشند. با کمک عمل آی وی اف به صورت مصنوعی و در آزمایشگاه لقاح انجام میشود و سپس به بدن مادر منتقل میشود. این عمل شرایط، بایدها و نبایدهایی دارد که در ادامه این مقاله مهر مادر به بررسی آنها میپردازیم.

مراحل آی وی اف

همان طور که میدانید سیکل عادت ماهیانه خانمها پایه و اساس باروری و تولید مثل است که برای آمادگی برای باردار شدن لازم است که به این سیکل و اتفاقای که در بدن زن می افتد توجه ویژه ای شود. برای اقدام به بارداری لازم است که تایم عادت ماهیانه، تخمک گذاری و … را بخوبی بررسی کنید. در آی وی اف این مراحل اهمیت بالایی دارند و حتی به صورت مصنوعی برای افزایش شانس باروری تغییراتی در آن ایجاد میشود.

درادامه به بررسی مراحل IVF میپردازیم.

تحریک و تقویت تخمک ها

برای افزایش شانس بارداری در ابتدا پزشک داروهای هورمونی همچون گنادوترپین تجویز میکند. مصرف این داروها حدود ۸ تا ۱۴ روز قبل از شروع عادت ماهیانه آغاز شده و به زن کمک میکند که تخمدانهایش تحریک و تقویت شده و بیش از یک تخمک بالغ و قوی در زمان تخمک گذاری تولید کند. در طول مصرف داروها مدام باید توسط پزشک معاینه شوید و در صورتی که داروها موثر باشند، پزشک با تزریق یک داروی تزریقی به بلوغ تخمک ها و آماده شدن برای شروع عمل لقاح کمک میکند.

جمع‌آوری تخمک‌ها

ذر مرحله بعدی پس از بررسی آماده بودن تخمک ها و به بلوغ رسیدن آنها از طریق آزمایش و سونوگرافی واژینال توسط پزشک نوبت به جمع آوری تخمک ها میرسد. پزشک با وارد کردن سوزن کوچکی به داخل رحم، اقدام به جمع آوری تخمک های آماده باروری میکند. این تخمک ها پس از استخراج از نظر سلامت مورد بررسی قرار میگیرند. ممکن است این مرحله کمی درد داشته باشد که با استفاده از بیهوشی یا بی حسی موضعی در کلینیک با بیمارستان انجام میشود.

جمع آوری اسپرم

معمولا در همان روزی که عمل جمع آوری تخمک در بیمارستان یا کلینیک انجام گرفته است، عمل جمع آوری اسپرم از مرد نیز انجام میشود. پس از آن اسپرم ها نیز مورد بررسی قرار میگیرند و با کیفیت ترین و متحرک ترین آنها برای عمل لقاح انتخاب میشوند.

انجام لقاح

در مرحله بعدی، پس از جمع آوری تخمک های بالغ از زن و اسپرم از مرد، در آزمایشگاه این تخمک ها و اسپرم ها در مجاورت هم قرار گرفته و عمل لقاح به صورت مصنوعی و در خارج از بدن اتفاق می افتد. پزشک و متخصصین آزمایشگاه بهترین و قوی ترین تخمک ها و اسپرم ها را که دارای پتانسیل و احتمال بالا برای باروری هستند را انتخاب کرده و عمل لقاح را در آنها انجام میدهند تا شانس به وجود آمدن جنین سالم را تا حد زیادی بالا ببرند. پس از انجام عمل لقاح تخمک های بارور شده مدام تحت نظر هستند تا از سلامت آنها اطمینان حاصل شود.

انتقال جنین کشت شده

حدود دو تا پنج روز پس از انجام عمل لقاح در آزمایشگاه و اطمینان از سالم بودن آنها، سلولهای تشکیل شده و جنین کشت شده آمادگی انتقال به رحم را دارند. از میان جنین های تشکیل شده، انهایی که قوی تر هستند و شانس بیشتری برای زنده ماندن دارند انتخاب شده و جدا میشوند. زن به اتاق عمل میرود و بنا به نظر پزشک یا دو یا چند جنین کشت شده به رحم زن منتقل میشود. در این مرحله پزشک با استفاده از یک لوله باریک یا کاتتر این عمل را از طریق دهانه رحم به داخل رحم انجام میدهد. این مرحله از عمل ivf معمولا سریع و بدون درد است اما بهتر است بعد از انجام آن تا چند ساعت استراحت کنید و سپس به منزل بروید.

تایید بارداری

حدود  دو تا سه هفته پس از انتقال موفقیت آمیز جنین کشت شده به رحم مادر میتوانید برای تایید بارداری، آزمایش بتا بارداری بدهید تا از باردار شدن خود اطمینان حاصل کنید و پزشک بارداری را تایید کند.

مراقبت های پس از ivf

یکی از نگرانی های زوجین پس از انجام عمل آی وی اف، سلامت جنین است. پس از انجام عمل انتقال جنین لازم است تحت نظر پزشک باشید و آزمایشات و سونوگرافی های مربوطه را در زمان لازم انجام دهید. پزشک تعداد جنین های سالم را پس از تایید بارداری مورد بررسی قرار میدهد، احتمالا لازم است پس از انتقال جنین از شیاف یا داروهایی استفاده کنید تا احتمال بارداری را افزایش دهید. تغدیه مناسب پس از انجام عمل از اهمیت بالایی برخوردار است. مصرف مواد غذایی متنوع و لازم برای مادر باردار و پرهیز از مصرف مواد مضر از اهمیت بالایی برای سلامت جنین برخوردار است. میتوانید در کلاسهای تغذیه بارداری یا کلاس بارداری مجموعه مهر مادر شرکت کنید و اطلاعات خود را در این زمینه بالا برده تغذیه سالمی داشته باشید.

بعد از عمل انتقال لازم است که استراحت کنید، فعالیتهای سنگین و ورزشی نداشته باشید، اجسام سنگین بلند نکنید، خودتان را خسته نکنید تا جنین یا جنین ها به خوبی بتوانند به دیواره رحمتان محکم بچسبند.

بعد از عمل انتقال و به طور کلی در طول بارداری از استحمام با آب خیلی گرم، رفتن به سونا و جکوزی با دمای بالا خودداری کنید، چرا که تاثیر منفی روی بارداری میگذارد.

بنا به دستور پزشک بهتر است تا چند هفته پس از انتقال جنین رابطه جنسی نداشته باشیدو

در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر پس از عمل آی وی اف به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی شدید
• تب بالا
• درد خیلی شدید شکمی
• مشکل در دفع ادرار