بهترین مکمل بارداری

مصرف مکمل بارداری در سه ماهه اول و دوم و سوم و استفاده از بهترین مکمل های دوران حاملگی از اهمیت بالایی برخوردار است. مصرف مکمل حتی قبل از بارداری هم مهم است و لازم است شما با آگاهی اقدام به بارداری کنید.

از آنجا که دوران بارداری، مرحله مهمی از رشد و تولد یک انسان است و بدن مادر دچار تغییرات فیزیولوژیکی بسیاری میشود تا نیازهای جنین در حال رشد را برآورده کند، این تغییرات زیاد نیاز بدن به ویتامین‌ ها و مواد معدنی خاص را افزایش می‌دهد.

این مواد میتواند به شکل‌ گیری ساختارهای مهم جنین و حفظ سلامت مادر کمک کنند. اگر این مواد مغذی به اندازه کافی تأمین نشوند، ممکن است عوارضی برای مادر و جنین به وجود بیاید. عوارضی که ممکن است گاها جبران ناپذیر باشند و حتی باعث از بین رفتن جنین و سقط شوند.

چرا مکمل‌ ها در دوران بارداری ضروری هستند؟

در دوران بارداری بیشتر از هر زمان دیگری بدن زن نیاز به مواد مغذی متنوعی دارد و مصرف مواد غذایی مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر در مورد تغذیه بارداری اطلاعات بیشتر و ضروری میخواهید کسب کنید، حتما مقاله آن را از بخش بلاگ سایت بخوانید.

جنین برای رشد سلولی، استخوان‌ بندی و رشد سیستم عصبی خود نیاز به تامین مواد غذایی، ویتامین ها و مواد معدنی دارد که همه آنها را از بدن مادر و از طریق جفت دریافت میکند. اگر رژیم غذایی مادر نتواند این نیاز ها را به خوبی پوشش دهد در این صورت لازم است که مادر از مکمل بارداری استفاده کند که معمولا هم لازم است.

همچنین برای پیشگیری از کمبودهای تغذیه ای خود مادر لازم است که از بهترین مکمل های بارداری استفاده شود. چرا که این کمبودها علاوه بر به خطر انداختن سلامتی جنین میتواند سلامتی مادر را هم تحت الشعاع قرار دهد.

بنابراین برای سلامت مادر و جنین استفاده از مکمل ها و مولتی ویتامین ها در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است و معمولا توسط پزشک زنان یا مامای همراه متخصص تجویز میشود.

چرا رژیم غذایی کافی نیست؟

در حالی که رژیم غذایی سالم و متعادل میتواند بسیاری از نیازهای تغذیه‌ ای را برآورده کند که به طور مفصل در کلاس بارداری مرکز مهر مادر درباره آن توضیح کامل را داده ایم و شما میتوانید با استفاده از این آموزش یک رژیم غذایی عالی و غنی منحصر به فرد برای خودتان بچینید، عوامل زیر باعث میشوند مکمل ها در دوران حاملگی ضروری باشند:

1. با شروع بارداری، نیازهای تغذیه‌ ای بدن به‌ طور قابل‌ توجهی افزایش میابد. رشد سریع جنین، تکامل اندام‌ های او و افزایش حجم خون مادر همگی باعث میشوند که بدن مادر به مواد مغذی بیشتری نیاز پیدا کند و نیاز به مکمل ها و ویتامین های مختلف ایجاد شود.
2. بسیاری از زنان باردار به دلیل مشکلات گوارشی مثل ویار بارداری یا تهوع و استفراغ، قادر نیستند تمام گروههای غذایی را مصرف کنند. این وضعیت به‌ ویژه در سه ماهه اول بسیار شایع است و نیاز به مصرف مکمل ها برای تامین ویتامین ها و مواد معدنی افزایش میابد.
3. بسیاری از مواد غذایی که امروزه در دسترس هستند، به دلیل فرآوری صنعتی یا کاهش کیفیت خاکهای کشاورزی، مواد مغذی کمتری نسبت به گذشته دارند. حتی میوه‌ ها و سبزیجات تازه ممکن است از نظر ویتامین‌ ها و مواد معدنی غنی نباشند، مگر اینکه از منابع ارگانیک یا غنی‌ شده تهیه شوند.
4. شرایط جسمی خاص مانند بیماری‌های مزمن، دیابت بارداری، فشار خون بارداری یا رژیم‌ های غذایی خاص (مانند گیاه‌خواری) میتواند مانع از تأمین نیازهای تغذیه‌ ای از طریق رژیم غذایی معمولی در فرد شود.
5. نوسانات هورمونی در دوران بارداری میتواند بر سیستم گوارشی تاثیرگذار بوده و جذب برخی مواد مغذی را کاهش دهد، مثل کلسیم و آهن که برای مادر و جنین بسیار حیاتی هستند.

مکمل‌ های ضروری برای دوران بارداری

در دوران بارداری، بدن به برخی ویتامین‌ ها و مواد معدنی خاص نیاز بیشتری پیدا میکند که گاهی از طریق رژیم غذایی به‌ طور کامل تأمین نمی‌شوند و نیاز به مصرف بهترین مکمل بارداری دارید تا بتوانید به نیازهای بدن خود به خوبی پاسخ دهید. پس از تست خانگی بی بی چک و آزمایش بتا و اطمینان از بارداری، لازم است برای بررسی سلامت بدن مادر یک چکاپ کلی برای مادر و جنین انجام شود.

این چکاپ شامل تست پاپ اسمیر، آزمایش خون و سونوگرافی رحم است. بنا به شرایط هر فرد و با توجه به آزمایشات او ممکن است مکمل، ویتامینها یا داروهای خاصی برای وی تجویز شوند. اما مکمل های ضروری برای دوران بارداری وجود دارند که لازم است تمامی مادران در دوران بارداری آنها را مصرف کنند تا سلامت باشند و جنینشان به خوبی رشد کند. این مواد مغذی و مکمل ها در تقویت سلامت مادر و رشد مناسب جنین نقش حیاتی ایفا می‌کنند.

اسید فولیک

اسید فولیک نوعی ویتامین ب است (B9) است که در دوران بارداری برای تولید سلول‌ های جدید در جنین، رشد سریع بافتها، و تشکیل DNA نقش بسیار مهمی دارد. این ویتامین برای رشد و تکامل جنین به‌ خصوص در مراحل اولیه بارداری حیاتی است.

لوله عصبی در هفته‌ های اولیه بارداری شکل میگیرد و به‌ مرور پس از آن به مغز و نخاع جنین تبدیل می‌شود. کمبود اسید فولیک در این زمان میتواند منجر به نقص‌ های جدی مانند:

• اسپینا بیفیدا (Spina Bifida): نقص در بسته شدن ستون فقرات و یا
• آننسفالی (Anencephaly): نقص در رشد مغز و جمجمه

شود. تحقیقات نشان میدهد که مصرف روزانه ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک قبل از اقدام به بارداری و در سه ماهه اول میتواند خطر به وجود آمدن این نقص‌ها را تا ۷۰ درصد کاهش دهد.

اگر میخواهید اطلاعات کاملی درباره قبل بارداری بیاموزید مقاله آموزش اقدام به بارداری را مطالعه کنید.

چه زمانی مصرف اسید فولیک حیاتی است؟

1. پیش از بارداری: مصرف اسید فولیک حداقل یک ماه قبل از بارداری توصیه میشود تا بدن مادر ذخایر کافی اسیدفولیک برای شروع بارداری داشته باشد.
2. سه ماهه اول بارداری: در سه ماهه اول بارداری لوله عصبی جنین تشکیل میشود و مصرف اسید فولیک در این زمان بسیار ضروری است.

جدول مواد غذایی حاوی اسید فولیک

این جدول به شما کمک میکند تا منابع مختلف اسید فولیک را شناسایی کرده  و بتوانید با استفاده از این مواد غذایی در رژیم غذایی بارداری خود، اسید فولیک مناسبی را به بدن خود برسانید.

آهن

آهن یکی از مواد معدنی ضروری برای بدن است که در تشکیل هموگلوبین نقش مهمی ایفا میکند. هموگلوبین پروتئینی است که در گلبولهای قرمز وجود دارد و وظیفه انتقال اکسیژن از ریه‌ ها به سمت سایر بافت‌ های بدن را بر عهده دارد.

در دوران بارداری بدن مادر نیاز بیشتری به آهن پیدا میکند و یکی از مهمترین مکمل های دوران بارداری است. چرا که حجم خون مادر در دوران بارداری حدود ۵۰ درصد افزایش پیدا میکند تا بتواند نیازهای جنین و جفت را تامین کند.

جنین در حال رشد برای تشکیل خون خود نیاز به آهن دارد که آن را از بدن مادر دریافت میکند. او برای رشد مناسب خود به اکسیژن کافی نیاز دارد. آهن از طریق تولید هموگلوبین، سبب میشود که گلبولهای قرمز بتوانند اکسیژن بیشتری را به جفت و جنین منتقل کنند و به رشد جنین کمک کنند.

همچنین آهن برای تشکیل سلولهای خونی جنین لازم است و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن جنین میشود. و همچنین در رشد طبیعی مغز و سیستم عصبی جنین تاثیر مهمی دارد.

از دیگر عواملی که نیاز به مکمل آهن در بارداری را افزایش میدهد، پیشگیری از کم خونی مادر است. در صورت کم خونی مادر باردار ممکن است عوارضی همچون خستگی شدید، زایمان زودرس یا وزن کم جنین هنگام تولد باشد که پیشگیری از آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

عوارض کمبود آهن و کمخونی بر مادر و جنین

عوارض کمبود آهن برای مادر

1. خستگی و ضعف شدید:
   کاهش گلبولهای قرمز سالم باعث اختلال و کاهش در اکسیژن‌ رسانی به بافتهای بدن شده و انرژی مادر را کاهش میدهد. این وضعیت به خستگی شدید و بی‌حالی منجر می‌شود.
2. ضعف سیستم ایمنی:
   کمبود آهن موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن مادر شده و او در معرض عفونت‌ ها و بیماری‌ ها قرار میدهد.
3. خطر خونریزی شدید هنگام زایمان:
   در صورت کمبود آهن و کاهش سطح هموگلوبین بدن ممکن است مادر را در زایمان دچار خونریزی های شدید و طولانی مدت شود.
4. افزایش احتمال زایمان زودرس:
   یکی دیگر از عوارض کمبود آهن و کم خونی در مادران بارداری این است که احتمال زایمان زودرس برای آنان تا حد زیادی افزایش پیدا میکند.
5. افسردگی پس از زایمان:
   کمبود اکسیژن و اختلالات ناشی از کم‌خونی و فقر آهن در زنان باردار میتواند احتمال بروز افسردگی بعد از زایمان را افزایش دهد.
6. خطر مرگ و میر:
   در موارد شدید، فقر آهن و کم‌ خونی درمان‌ نشده میتواند منجر به مرگ مادر شود به‌ ویژه این اتفاق در مناطق کم‌ درآمد با دسترسی محدود به مراقبت‌ های پزشکی احتمال بالاتری پیدا خواهد کرد.

عوارض کمبود آهن روی جنین

1. کمبود اکسیژن: با کاهش گلبول‌ های قرمز سالم در بدن مادر بر اثر کمبود آهن، اکسیژن کافی به جفت و بدن جنین هم نخواهد رسید و همین امر موجب اختلال در رشد جنین و یا رشد ناقص او خواهد شد.
2. وزن کم هنگام تولد: کم‌ خونی و فقر آهن مادر یکی از دلایل شایع تولد نوزادان با وزن کم و کمتر از ۲.۵ کیلوگرم است.
3. تأخیر در رشد و تکامل: کمبود آهن در بدن مادر میتواند تأثیر مستقیمی بر رشد مغز و سیستم عصبی جنین بگذارد و موجب تاخیر در رشد و تکامل جنین شود.
4. افزایش احتمال مرگ جنین: فقر آهن و کم‌ خونی شدید میتواند خطر سقط جنین یا مرگ جنین در رحم را افزایش دهد.
5. ضعف سیستم ایمنی: نوزادانی که در شرایط کم‌ خونی مادر رشد کرده و سپس متولد می‌شوند، ممکن است در سالهای اولیه زندگی سیستم ایمنی ضعیف‌ تری نسبت به همسالان خود داشته باشند.
6. اختلال در سلامت آینده: کمبود آهن در دوران جنینی می‌تواند بر سلامت کودک در آینده تأثیر منفی داشته باشد و احتمال بروز بیماری‌ های مزمن مانند مشکلات قلبی و عصبی را افزایش دهد.

جدول منابع غذایی حاوی آهن

کلسیم و ویتامین D

کلسیم و ویتامین D دو عنصر کلیدی برای سلامت استخوانها و دندانها در انسان هستند. این عناصر مهم در دوران بارداری برای رشد مناسب استخوانها و دندانهای جنین نیز بسیار حیاتی هستند. جنین برای تشکیل اسکلت استخوانی و دندانهای خود به این عناصر نیاز دارد. علاوه بر این، مصرف مکمل کلسیم و ویتامین D در دوران بارداری نقش مهمی در سلامت عضلات، اعصاب و قلب مادر و جنین ایفا میکند.

اهمیت کلسیم در بارداری

• همانطور که پیشتر توضیح دادیم، کلسیم ماده اصلی تشکیل‌ دهنده استخوانها و دندانها است. جنین از کلسیم موجود در بدن مادر  که آن را از طریق جفت و از خون مادر دریافت کرده است، برای رشد خود استفاده می‌کند.
• اگر مادر با مصرف بهترین مکمل های بارداری کلسیم کافی دریافت نکرده باشد، جنین تا حد امکان تلاش میکند تا سهم خود را از خون مادر دریافت کند  و بدن مادر مجبور میشود تا از ذخایر کلسیم استخوان‌ هایش برای رشد استخوانی جنین استفاده می‌کند. این امر میتواند سلامتی مادر را به خطر انداخته و منجر به کاهش تراکم استخوانی در مادر منجر شود.
• از دیگر نقش های مصرف کلسیم در بارداری این است که کلسیم برای انتقال سیگنالهای عصبی، انقباض عضلات و تنظیم ضربان قلب مادر و جنین ضروری است.
• همچنین دریافت کلسیم کافی در دوران بارداری میتواند خطر بیماری‌ هایی مانند پوکی استخوان در سالهای آینده را برای مادر کاهش دهد.

اهمیت ویتامین D در دوران بارداری

• ویتامین D کمک می‌کند تا کلسیم به درستی جذب شده و در بدن استفاده شود. بدون ویتامین D کافی، جذب کلسیم از طریق روده‌ ها کاهش پیدا می‌یابد. در صورتی که ویتامین دی کافی به بدن مادر نرسد، احتمال مشکلات زیر در مادر و جنین افزایش میابد:
• ویتامین D به تنظیم سطح کلسیم و فسفر در خون کمک می‌کند، که برای تقویت استخوان‌ ها و دندانها حیاتی است و کمبود آن میتواند منجر به کمبود کلسیم و فسفر در بدن بینجامد.
• کمبود ویتامین D میتواند منجر به بیماری نرمی استخوان یا راشیتیسم در نوزاد تازه متولد شده شود، که با ضعف و تغییر شکل استخوانها همراه است. مصرف ویتامین D میتواند به پیشگیری از بیماریها در آینده جنین کمک کند.
• ویتامین D نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی مادر و جنین دارد و کمبود آن باعث ضعف سیستم ایمنی مادر و جنین شود. چیزی که ما در دوران کرونا هم به اهمیت آن پی بردیم.

نیاز روزانه به کلسیم و ویتامین D در دوران بارداری

لازم است در دوران بارداری از مکمل های بارداری کلسیم با دوز ۱۰۰۰ میلی گرم و به صورت روزانه مصرف شود که ترجیحا بهتر است قبل از خواب میل نشود. توجه داشته باشید مادران باردار زیر ۱۸ سال به میزان بیشتری از کلسیم یعنی ۱۳۰۰ میلی گرم نیاز دارند.

میزان نیاز روزانه ویتامین D در مادران باردار ۶۰۰ واحد در روز تعیین شده است که بهتر است همراه غذا مصرف شود تا جذب بهتری داشته باشد.

منابع غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D

قرار گرفتن در معرض نور خورشید در روز هم منبع بسیار مهمی برای دریافت ویتامین است که از طریق پوست جذب بدن میشود و میتواند برای مادر و جنین مناسب باشد.

عوارض کمبود کلسیم و ویتامین D در دوران بارداری

امگا ۳

اسیدهای چرب امگا-۳، به‌ ویژه DHA یا همان اسید دوکوزاهگزانوئیک و EPA یا همان اسید ایکوزاپنتانوئیک از مهم ترین و ضروری‌ ترین مواد مغذی برای رشد و تکامل جنین هستند. از آنجا که بدن انسان نمیتواند امگا-۳ را تولید کند، بنابراین لازم است که طریق رژیم غذایی یا مکمل بارداری برای بدن مادر تأمین شود.

فواید امگا ۳ برای رشد  جنین

1. رشد مغز و سیستم عصبی:
   DHA به‌ عنوان یکی از اجزای ساختاری مهم مغز و سیستم عصبی جنین شناخته میشود. این اسید چرب باعث بهبود رشد نورون‌ ها و اتصالات عصبی می‌شود که برای رشد شناختی و عملکرد هوشی کودک ضروری است.
2. تقویت بینایی:
   DHA بخش اصلی شبکیه چشم را تشکیل می‌دهد و مصرف میزان کافی آن در دوران بارداری میتواند به تکامل بینایی سالم در جنین کمک کند. کمبود امگا-۳ ممکن است به مشکلات بینایی منجر شود.
3. پیشگیری از زایمان زودرس:
   مطالعات نشان داده است که مصرف منظم امگا-۳ در دوران بارداری میتواند خطر زایمان زودرس را کاهش داده و به کامل شدن دوران بارداری کمک کند.
4. تقویت سلامت روانی مادر:
   امگا-۳ نقش مهمی در کاهش خطر افسردگی پس از زایمان دارد. این اسیدهای چرب به تنظیم خلق و خو و عملکرد شناختی مادر کمک می‌کنند.

منابع غذایی حاوی امگا ۳

توجه داشته باشید برای دریافت امگا۳ کافی برای بدن در دوران بارداری از مصرف ماهی های پرجیوه و بزرگ پرهیز کنید، زیرا برای رشد و تکامل جنین مضر است. این و صدها اطلاعات مفید دیگر را در کلاس بارداری مجازی مرکز مهر مادر برایتان شرح میدهیم.

مقدار روزانه امگا-۳ در دوران بارداری

در دوران بارداری توصیه میشود که زنان حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیگرم DHA در طول روز دریافت کنند که میتوانند این میزان را از طریق غنی سازی تغذیه خود در دوران بارداری با منابع غذایی حاوی امگا-۳ طبق جدول بالا به بدن برساند و یا از طریق مصرف قرصهای مکمل امگا ۳ نیاز بدن خود و جنین به آن را بر طرف سازد.

عوارض کمبود امگا ۳ در دوران بارداری

برای جنین

• کاهش رشد مغزی و تأخیر در یادگیری و شناخت
• مشکلات بینایی

برای مادر

• افزایش خطر افسردگی پس از زایمان
• کاهش ایمنی بدن

مطالب مرتبط

تعیین جنسیت جنین با تغذیه مادر

صبحانه در بارداری

کرم ضد ترک بارداری طبیعی

داروهای ممنوعه در دوران بارداری